Tác dụng đối với sức khỏe của quả móc mật
Cây quả móc mật (móc mật), còn gọi là hồng bì núi hay củ khỉ, dương tùng (danh pháp hai phần: Clausena indica) là loài thực vật có hoa thuộc họ Cửu lý hương. Từ "mắc mật" là tiếng Tày-Nùng và có thể dịch thành "quả ngọt".
Cây móc mật mọc chủ yếu ở chân núi đá vôi ở độ cao dưới 1.000m, một số ít mọc trên sườn núi đá và sườn đồi. Cây thích hợp nơi có điều kiện khí hậu ôn hoà, nhiệt độ trung bình năm từ 20-23 0C, lượng mưa hàng năm trung bình trên 1500mm.
quả móc mật thuộc loại cây gỗ nhỏ, chiều cao trung bình dưới 12m, phân cành thấp, cành non có màu xanh nhạt, có lông rải rác về sau nhẵn, vỏ thân màu xám đen, có những nốt sần. Lá kép lông chim mọc cách, dài 10-30cm, chóp lá nhọn, gốc lá lệch, mép lá gần như nguyên hay có khía răng nhỏ.
Cây mắc mật (Ảnh minh họa)
Quả mắc mật thịt hình cầu, đường kính 9-13mm, khi chín có màu trắng nhờ đến trắng trong và chứa 1-2 hạt. Mắc mật ra hoa tháng 4-5, quả chín vào tháng 7-8, quả còn non có màu xanh đậm, trên vỏ có túi tinh dầu, nhẵn bóng.
Cây mắc mật được trồng ở đâu?
Tại Việt Nam, cây mắc mật được phân bố ở Lạng Sơn, Cao Bằng, Quảng Ninh, Thanh Hóa, Hòa Bình... Mác mật từ vùng núi đá huyện Bắc Sơn, tỉnh Lạng Sơn nổi tiếng từ xưa đến nay với vị ngọt, hương thơm của núi rừng mà không nơi nào có được. Sản phẩm móc mật nơi đây đã có mặt tại khắp mọi miền đất nước và xuất khẩu sang một số nước trong khu vực.
Tác dụng của cây mắc mật?
Trong đời sống: quả móc mật
+ Quả mắc mật vị hơi chua ngọt có thể ăn tươi hoặc dùng để nấu, kho trong một số món ăn. Quả mắc mật rất giàu hàm lượng vitamin C. quả móc mật
Lợn quay quả móc mật, món ăn nổi tiếng của người dân Lạng Sơn (Ảnh minh họa)
+ Lá móc mật có tinh dầu thơm nên được dùng trong các món vịt quay, lợn quay, kho cá... Lá có hàm lượng protein, sắt, mangan, can xi rất cao.
+ Hạt mắc mật phơi khô xay thành bột, dùng để làm gia vị.
Đối với sức khỏe:
+ Lá mắc mật có tác dụng lợi mật, kích thích tiêu hóa, bảo vệ gan, có thể sản xuất thành sản phẩm chức năng.
+ Tinh dầu quả mác mật có tác dụng bảo vệ gan, giảm đau, là nguyên liệu để làm thuốc.
+ Lá và rễ cây mắc mật được dùng làm nguyên liệu trong đông y.
Đánh giá của các cơ quan chuyên môn về các sản phẩm được điều chế từ mắc mật.
“Sản phẩm chức năng có tác dụng lợi mật, kích thích tiêu hóa, bảo vệ gan từ lá mắc mật và nghiên cứu nguyên liệu làm thuốc từ tinh dầu quả cây mắc mật ” đã được nghiệm thu, đánh giá kết quả nghiên cứu khá.
Mắc mật có tác dụng bảo vệ gan, kích thích tiêu hóa...(Ảnh minh họa)
Đề tài về nghiên cứu đặc điểm thực vật, thành phần hóa học và tác dụng lợi mật, bảo vệ gan, giảm đau của một số cao chiết từ lá và quả mác mật thu hái tại huyện Hòa An. Kết quả bước đầu cho thấy tinh dầu lá và tinh dầu quả mác mật có tác dụng giảm đau tốt, cao chiết quả có tác dụng lợi mật, cao chiết lá và tinh dầu quả có tác dụng ức chế men gan.
Đề tài “Nghiên cứu sản xuất sản phẩm chức năng có tác dụng lợi mật, kích thích tiêu hóa, bảo vệ gan từ lá và nghiên cứu nguyên liệu làm thuốc từ tinh dầu quả cây mác mật” đã xác định được dạng chiết có tác dụng dược lý tốt là cao ethanol và phân đoạn EtOAc có tác dụng lợi mật và bảo vệ gan so với các phân đoạn khác.
Ngoài ra cao chiết ethanol còn có tác dụng giảm đau, chống ôxy hóa, tác dụng chống viêm cấp, chống viêm mạn..quả móc mật
Lời kết
|